 |
Griekse Mythen en
Sagen: De Thebaanse sagen
Kadmos en de stichting
van Thebe
Toen Zeus, in de gedaante van een stier, Europa had
ontvoerd, moest haar broer, Kadmos, haar gaan zoeken. Maar,
na lang zoeken, had Kadmos haar nog steeds niet gevonden en
terug naar huis durfde hij ook niet, uit angst voor zijn
vader. Dus ging hij naar Delphoi, om het Orakel te
raadplegen. Het Orakel zei hem, dat hij een koe moest
achtervolgen, die nog nooit een juk op had gehad en waar de
koe ging liggen, moest hij een stad bouwen. Hij vond de koe
al snel en toen ze ging liggen, wilde hij haar, voordat hij
begon met bouwen, aan Zeus offeren. Hij stuurde zijn
dienaren er op uit, om water te halen. Geen van de dienaren
kwam terug en toen hij ging kijken, zag hij ze allemaal dood
bij de bron liggen. Hij zag ook de doodsoorzaak, een draak.
Hij wist de draak te doden, voordat hij het lot van zijn
dienaren deelde. Maar, de stad kon hij nooit in zijn eentje
bouwen! Toen verscheen Pallas Athena, die hem zei dat hij de
drakentanden moest zaaien. Kadmos deed dat en uit de tanden
groeiden gewapende mannen, die elkaar gelijk te lijf gingen
totdat er vijf overbleven, die Kadmos hielpen met de bouw
van de stad, die, toen hij af was, Thebe werd genoemd.
Kadmos werd de eerste koning en kreeg van de goden Harmonia
tot vrouw, een dochter van Ares, die boos was op Kadmos,
omdat de draak, die Kadmos gedood had, een zoon was van hem.
Kadmos leefde vele jaren gelukkig in Thebe hij kreeg vier
dochters en één zoon. Maar, ondanks alles, achtervolgde Ares'
wraak hem. De enige manier om die te ontvluchten, was
weggaan uit Thebe. Toen Kadmos gevlucht was, veranderde hij
in een slang, wat hem in een Orakel was voorspeld. Harmonia
wilde niet alleen achterblijven en werd ook veranderd in een
slang, zodat ze voor altijd samen konden zijn.
Oidipus
In het Thebaanse paleis wordt een zoon geboren. De ouders,
koning Laļos en koningin Iokaste, zijn daar niet blij mee,
omdat het Orakel had voorspeld dat hun zoon zijn vader zou
doden, en zijn moeder zou trouwen. Laļos en Iokaste durfden
het kind niet te doden en gaven het dus mee aan een herder,
die het weer aan Polybos, de koning van Korinthe, gaf. Die
noemde het kind Oidipus, vanwege zijn gezwollen voetjes, die
na de geboorte gelijk doorboord waren. Zijn 'ouders'
verzorgden hem jarenlang goed, totdat hij op een feest te
horen kreeg van een dronken man, dat hij niet de echte zoon
was van Polybos. Zijn 'ouders' ontkenden het natuurlijk,
maar Oidipus wilde zekerheid en ging naar Delphoi, naar het
Orakel, waar hij te horen kreeg, dat hij zijn vader zou
doden en zijn moeder trouwen. Toen wilde hij niet meer terug
naar Korinthe, omdat hij nog steeds dacht dat Polybos en
Merope zijn ouders waren. Hij zwierf over de bergen en kwam
bij een driesprong een wagen tegen, waar vijf mensen
inzaten. De koetsier zei hem, dat hij aan de kant moest
gaan, maar Oidipus was daar te trots voor en doodde de
koetsier en de inzittenden. één van hen ontkwam en rende
naar Thebai, waar ze vandaan kwamen en vertelde daar dat de
koets was overvallen door een bende struikrovers en dat de
koning was omgekomen. Het eerste deel van de voorspelling
was uitgekomen. Oidipus reisde verder naar Thebe, die werd
geteisterd door een ramp: een Sfinx zat op één van de
toegangswegen en gaf iedereen hetzelfde raadsel op: wat
loopt 's ochtends op vier benen, 's middags op twee en 's
avonds op drie benen en is zwakker naarmate het meer benen
heeft? Wie het antwoord niet wist werd gedood. Een zoon van
Kreon, Iokaste's broer, die de regering waarnam na Laļos'
dood, was dat ook overkomen. Kreon loofde een beloning uit
voor degene die de Sfinx zou doden: hij mocht koning worden
en Iokaste trouwen. Toen Oidipus dat hoorde, besloot hij te
vertrouwen op zijn intelligentie en de gok te wagen. Hij
wist het antwoord op de vraag gelijk: de mens, als baby
kruipt het, als volwassene loopt het op twee benen en als
hij ouder wordt gebruikt hij daarbij een stok. De Sfinx
sprong, kwaad omdat het antwoord goed was, van een rots af,
dood. Oidipus werd koning en trouwde met Iokaste, zijn
moeder! Hij regeerde vijf jaar gelukkig en kreeg vier
kinderen, twee zoons, Eteokles en Polyneikes, en twee
dochters, Antigone en Ismene. Toen brak de pest uit en
Oidipus raadpleegde het Orakel, om te weten wat de oorzaak
was. Het Orakel vertelde, dat de pest zou blijven, zolang de
moordenaar van Laļos in de stad was. Oidipus wilde nu
zekerheid en liet de moordenaar van Laļos zoeken. Hij
raadpleegde de ziener Teiresias, maar Oidipus nam zijn
uitspraak niet serieus. Hij ondervroeg anderen, zodat
langzaam maar zeker de stukjes van de puzzel op hun plaats
vielen. Zeker als iemand zegt dat Laļos op een drie-sprong
was vermoord, rijst er een vermoeden bij Oidipus. Als dan de
herder naar het paleis komt, die Oidipus naar Korinthe heeft
gebracht, is het zeker, Laļos en Iokaste zijn de echte
ouders van Oidipus. Uit schaamte steekt hij zich de ogen uit
en vlucht, met Antigone, naar Athene, waar ze in een heilige
tuin hun bivak opslaan. Theseus wordt geļnformeerd en geeft
hun bescherming. Niet lang daarna, splijt de aarde open en
Oidipus daalt al naar de onderwereld, zo sterft hij
pijnloos.
De zeven tegen Thebe
No Oidipus' dood, trok Antigone terug naar Thebe, waar
Eteokles en Polyneikes elk omdebeurt een jaar zouden
regeren. Eteokles was eerst, maar toen het jaar om was
verbande hij Polyneikes, zodat hij de troon zelf kon houden.
Polyneikes vluchtte naar Argos, waar hij trouwde met een
dochter van koning Adrastos en hem overhaalde om met Thydes
van Kalydon, ook een balling, Thebai te veroveren. Adrastos
ging akkoord en riep nog vier bevriende koningen te hulp.
Deze troepenmacht, onder leiding van zeven aanvoerders,
belegerden Thebe. Eteokles, die bang werd, haalde Teiresias
erbij, om te horen hoe de kansen stonden. Het antwoord
luidde, dat als de jongste zoon van Kreon geofferd zou
worden, Thebai zou winnen. De jongen hoorde dat en sprong
van de stadsmuur, om Thebe te redden. En inderdaad, na een
bloedige strijd, werd het leger van de Zeven verslagen,
alleen Adrastos ontkwam. Ook Eteokles kwam om in een
tweegevecht met zijn broer.
Antigone
Kreon besluit Polyneikes onbegraven te laten, omdat hij
Thebe verraadde. Antigone is het daar niet mee eens en
begint met de rite voor de doden. De wacht, die bij het lijk
werd gezet, ziet dat natuurlijk en brengt haar bij de
koning, die woest is. Hij veroordeelt haar tot de dood. Hij
laat haar levend inmetselen. Teiresias komt Kreon
waarschuwen zich te bedenken, omdat hij de goden heeft
boosgemaakt. Als Kreon zich toch bedenkt, is het al te laat,
Antigone heeft al zelfmoord gepleegd. Ook de twee laatste
personen, die Kreon nog naast zich had, Haimon, Antigones
verloofde en zijn moeder, plegen zelfmoord.
 |
|
